Wat is de gebedsschool ?
Interview van P.Guy Borreman s.j. op Radio Maria door P. Stefaan Lecleir
1. U hebt een gebedsschool. Kan men bidden leren ?
De retraitanten zeggen soms al lachend dat het een hogeschool is van gebed. Inderdaad kan men leren bidden. Maar niet zozeer door te theoretiseren over het gebed, maar al doende.
Toch geeft Sint Ignatius veel richtlijnen voor het bidden.
Hij leert de retraitant naar Jezus in het evangelie kijken, naar Hem luisteren, en hem in zijn doen en laten nagaan. Om dan telkens het tafereel op zijn eigen leven te betrekken.
2. Het gaat om een charismatische gebedsschool. Wat is het charismatisch element ervan ?
Wij stellen ons open voor alle charisma’s die Sint Paulus opnoemt in zijn brief aan de Corinthiërs en de Romeinen. Er zijn profetische woorden, woorden van kennis, tongentaal, innerlijke genezing, lichamelijke genezing, onderscheiding, rust in de geest, onderrichting.
Een voorbeeld van een woord van kennis dat mij deze dagen werd bevestigd.
Een religieuze die al één keer van religieuze congregatie is veranderd en die na twintig jaar nog altijd met de bekoring bleef vechten om weer elders te gaan proberen, kreeg van haar begeleidster het woord van kennis dat zij in de moederschoot voortdurend haar moeder hoorde zuchten: ‘we moeten hier weg, want het wordt hier te klein’. De religieuze herkende onmiddellijk de juistheid van dat woord en zag de correlatie tussen wat ze in de moederschoot had beleefd en wat ze in het klooster voelde. Ze mailde mij deze dagen dat zij zich nu heel anders voelt en een thuisgevoel beleeft. Ze voelt zich anders.
Ik denk aan een echtpaar waarvan de vrouw jaren lang haar man de schuld gaf en die nu, door een woord van kennis, plots inzag hoe zij zelf haar man al jaren lang vreselijk gekwetst heeft en hem vergiffenis moest vragen.
Over de rust in de geest denk ik aan een religieuze die jaren geleden op het punt stond uit te treden. In een dertigdaagse retraite en nadien in nog meer achtdaagse retraites heeft ze uren lang in de geest mogen rusten. Wij hebben ze onlangs terug gezien op een retraite, helemaal veranderd: ze denkt niet meer aan uittreden. Wat de Heer in die rust bewerkt heeft weten we niet en zullen we wellicht nooit weten.
3. Tegelijk is het ignatiaans. Wat moeten we ons daarbij voorstellen ?
Ignatiaans wil zeggen dat ik de dynamiek van de GO volg, vooral in de dertigdaagse retraite. Ignatiaans is verder de volledige stilte, de vijf uur persoonlijk gebed, de persoonlijke begeleiding, de reflectie op het gebed en de avondherhaling van de dagmeditaties. Ik geef al veertig jaar lang dertigdaagse retraites en ik kan zeggen dat dit het summum is van het retraitewerk. Een jaar na die retraite plukken de mensen er de vruchten van.
Het laatste getuigenis dat ik deze dagen te horen kreeg was heel onverwacht. Een retraitante heeft dertig dagen lang een heel diepe rust in de geest beleefd. Zij noch wij wisten wat de bedoeling van de Heer met haar was. Enkele dagen na de dertigdaagse werd ze opgenomen voor een knieoperatie. Sinds augustus verleden jaar tot nu heeft ze ontzaglijk veel geleden wegens allerlei complicaties. Nu herinnert ze zich dat de Heer haar tijdens de retraite de roeping had gegeven om voor de priesters te bidden. Toen was het drama van de priesters nog niet uitgebroken. Nu begrijpt ze waarom ze zoveel heeft moeten lijden.
Een bejaarde vrouw was als kind door haar vader gekwetst. Zij kon het hem niet vergeven, ook al was ze tien keer naar Lourdes geweest. Tijdens een dertigdaagse retraite vocht zij twee weken lang met de vergiffenis. In de derde week is zij door de overweging van Jezus’ lijden en door de blik van de lijkwade door de knieën gegaan en heeft zij haar overleden vader vergeven. Groot is haar vreugde.
4. De gebedsschool heet bron van levend water. Vanwaar deze naam ?
Nadat we reeds jaren lang bezig waren hebben we nagedacht en gebeden om een naam. Bron van levend water kwam in ons hart op. Vanuit de ontmoeting tussen Jezus en de Samaritaanse vrouw aan de put. Jezus is de bron. De Geest is het water. Door zijn Woord en zijn Eucharistie geeft Jezus ons zijn Geest.
5. Welke activiteiten ? Voor welke mensen ?
Wij hebben een hele gamma retraites: weekends, vierdaagse, vijfdaagse, achtdaagse en dertigdaagse retraites. Leken, religieuzen en priesters. Aparte retraites voor jongeren.In Westmalle, Torhout, Vaalbeek, Banneux, Vladslo, en binnenkort ook in Libanon. Enkele Libanezen hadden verleden jaar in Vladslo de dertigdaagse gevolgd en waren zo enthousiast dat zij ons gevraagd hebben naar Libanon te komen. In de maand juli gaan we daar naartoe. Ons bestand bedraagt voor het ogenblik 2400 mensen. Wij hebben een twintigtal begeleiders.
6. Mensen komen soms tot genezing. Uw middelen zijn louter geestelijk. U bent geen psy. Hoe pakt u dat aan ?
Het mensbeeld dat we hanteren is dat van Sint Paulus, die de mens indeelt in geest, ziel en lichaam. Daarin verschilt hij van de moderne wetenschappen die zich meestal beperken tot ziel en lichaam. Dan wordt de ziel toevertrouwd aan de psycholoog en het lichaam aan de geneesheer. En de geest wordt dan vaak verwaarloosd. Wij bewegen ons op het niveau van de geest, waar de relatie tot de Drieëne God plaatsvindt. Wij bespelen het klavier van het geestelijk leven met geestelijke middelen. Maar wij geloven en stellen vast dat die relatie tot de Vader, de Zoon en de Geest ook invloed heeft op de ziel en het lichaam. Was het Jezus zelf niet die door de zondevergeving ook het lichaam van de lamme gezond maakte. Wij zijn overtuigd dat priesters vaak onderschatten hoe Jezus met hun priesterschap ook de ziel en het lichaam kan raken.
Talloze retraitanten hebben wij in al die jaren geestelijk en vaak ook psychisch en fysisch zien genezen door aanbidding, meditatie, biecht, eucharistie en charisma’s.
De laatste vijftig jaar hebben veel christenen het geestelijk en kerkelijk erfgoed opgegeven om zich te richten tot de menswetenschappen. Die hebben ongetwijfeld hun plaats in de opbouw van de mens. Maar in de gebedsschool beperken wij ons tot de geestelijke middelen die de Kerk ons al 20 eeuwen aanbiedt en onthouden wij ons van psychotherapie en geneeskunde die wij overlaten aan vakmensen buiten de gebedsschool. Wij doen het uitsluitend met wat Christus ons te bieden heeft. Zegt hij niet: ‘Komt allen tot Mij die belast en beladen zijt en Ik zal u verkwikken’. En wij ervaren dat Hij het doet : dat Hij grote dingen doet; dat Hij dezelfde is: gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid.
Een belangrijk geestelijk geneesmiddel om innerlijk te genezen is het vergeving schenken. De gekwetste mens blijft gekwetst zolang hij niet in de liefde is. En het is niet enkel door liefde te krijgen dat hij zal genezen, maar ook door liefde te geven, dwz. door de dader te vergeven. Zij zijn immers geschapen naar het beeld van God die liefde is en zij zullen niet tot vrede komen zolang zij niet vergeven hebben. Jezus zegt: ‘spreek vrij en ge zult vrijgesproken worden’
Ik herinner mij een man die 26 jaar geleden door zijn vader verlaten werd en hem nooit meer terug gezien had. Toen hij enkele jaren geleden naar de gebedsschool kwam barstte hij tijdens een aanbidding in tranen uit en wist hij door ingeving dat hij zijn vader moest vergeven. Met Kerstmis heeft hij zijn vader uitgenodigd en teruggezien.
Een bejaarde man had alle opgelopen verwondingen aan zijn overleden vader vergeven en dacht dat hij ermee in het reine was. Op een nacht op retraite droomt hij dat hij zijn vader vreselijk aftroeft. Hij is bij het ontwaken zeer geschrokken over zoveel agressiviteit, die de Heer hem openbaarde. Hij heeft aan zijn overleden vader vergiffenis gevraagd. Nu is hij een verjongde negentig jarige.
7. Beleving van de sacramenten zoals biecht en eucharistie ?
Sacramenten zijn voor vele gelovigen bloedloos geworden. Paus Benedictus heeft vorige woensdag in zijn audiëntie nog gezegd dat de laatste decennia een tendens bestaat om de sacramentele bediening van de priester onder te waarderen. Men zegt dan smalend dat de priester geen sacramenten-automaat is. In de gebedsschool ervaren wij de sacramenten als levenwekkend. In de Eucharistie is het dezelfde Jezus die 5000 mensen voedde; in de biecht dezelfde die Magdalena’s zonden vergaf; in de ziekenzalving dezelfde die de blinden genas.
De dagelijkse eucharistieviering is het hoogtepunt van de dag, waar wij heel ons leven aan de Heer aanbieden opdat de H.Geest het bij de consecratie zou omvormen tot zijn Lichaam en Bloed en het bij de doxologie aan de Vader opofferen en het ons bij de communie teruggeven. In het H. Misoffer concentreert zich en realiseert zich sacramenteel wat in het gebed heel de dag wordt voorbereid. Wat overdag gekauwd en herkauwd is, wordt in de H. Mis verteerd en opgenomen. Juister gezegd : Jezus wordt niet in ons opgenomen, maar wij worden in Hem opgenomen.
Velen herontdekken het biechtsacrament als sterk bevrijdend. Vaak liepen zij met schuldgevoelens die hen ziek maakten. Jezus neemt hun schuldgevoelens weg, niet door de schuld weg te wuiven, maar ze weg te wissen. ‘Wie anders kan er zonden vergeven dan God alleen ?’
Heel vaak geeft de biecht een doorbraak in een innerlijke genezing van een kwetsuur die niet genezen geraakte. Want vaak voelen wij ons gekwetst door anderen, maar zien wij niet in dat wij op onze beurt gekwetst hebben. Het is bijna onvermijdelijk dat men op een kwetsuur met kwetsuur gereageerd heeft. Men heeft soms al vanaf de moederschoot zichzelf verdedigd tegen het lijden door verdedigingsmechanismen op te bouwen. Men heeft zich verhard, gesloten, geïsoleerd, een masker opgezet, beschuldigt, veroordeelt, en zo meer. Door die eigen zondigheid te biechten kan de innerlijke genezing doorbreken. Dat sacrament kan de psycholoog of de psychiater niet geven. Soms biedt ook een levensbiecht een fundamentele doorbraak. Ik denk aan wat de Paus vertelt over pastoor van Ars, die aan iemand die beweerde geen geloof te hebben, antwoordde: ‘o mijn vriend, ge moet u niet tot mij richten, ik kan niet redeneren…maar indien ge troost nodig hebt, kniel dan neer in de biechtstoel en geloof mij, velen voor u hebben er geknield en hebben er geen spijt van gehad.’
Heel vaak komt het sacrament van de biecht van pas om mensen te bevrijden van occulte praktijken, zoals magnetisme, reiky, spiritisme, waarzeggerij, pendelen, witte en zwarte magie enz.
Hoeveel beproefde en gebroken huwelijken vinden niet in de trouw aan het sacrament van het huwelijk rust en vrede. Twee weken geleden hadden we een gehuwde vrouw die al twee keer van haar man was weggelopen voor een andere man en hij van zijn kant eveneens voor een andere vrouw. Zij vertelde ons in de zaal hoe zij samen hun huwelijkssacrament kort geleden in het publiek hadden vernieuwd. Zij straalde van geluk.
Ik denk aan een echtgenoot aan wie een waarzegster jaren geleden had aangeraden om te scheiden. Die waarzeggerij bleef als een zwaard van Damocles boven het gezin hangen. Steeds werd de man bekoord om weg te gaan. Door retraites en begeleiding is het huwelijkssacrament gered.
Ik denk aan een vrouw die twintig jaar geleden veel mishandeld werd en door haar man verlaten werd en nu de gelofte heeft afgelegd om niet te hertrouwen, hem te vergeven en trouw te blijven aan het huwelijkssacrament.
8. Waarom het woord van God overwegen ?
Wanneer wij het Woord van God overwegen, het kauwen en herkauwen, doet het wat het zegt. God sprak en de schepping ontstond. Hij spreekt ook nu en wij staan op, gaan weer geloven, hopen en beminnen, wij worden stilaan vrij en vaak gezond. Als God zegt: ‘Gij zijt kostbaar in mijn ogen’, of ‘Vrees niet’ of ‘Uw zonden zijn u vergeven’ en wij laten die woorden in ons hart vallen om ze daar te laten kiemen en groeien, dan kunnen wij genezen van schuldgevoel, minderwaardigheid enz.
Wanneer wij meerdere uren per dag met het Woord in ons achterhoofd of met het Woord op de schoot de Eucharistie aanbidden en rustig bij de Heer verwijlen, dan gebeurt aan onze geest wat aan ons lichaam gebeurt wanneer wij zonnen op het strand. Zijn liefde dringt in ons binnen. Dan gebeurt wat wij in de Pinkstersequentie aan de Geest vragen in de noveen: ‘breng vrede in de strijd, lafenis voor ’t hart dat lijdt, rust die alle onrust stilt, overstroom ons dor domein, heel de ziel die is gewond, maak weer zacht wat is verstard, koester het verkilde hart, leidt wie zelf de weg niet vond’.
Om het met een ander beeld te zeggen: bij de aanbiddingen liggen we te weken bij de Heer, zodat alle vuil van ons wegvalt. Ons therapeutisch bad is de kapel.
Deze wedergeboorte uit water en geest gebeurt niet in het gevoel, maar in het geloof.
9. Effecten van andere sacramenten ?
Het priesterschap speelt natuurlijke een essentiële rol in het sacrament van de Eucharistie, de biecht en de ziekenzalving.
Ik kom terug op de woensdag audiëntie van de Paus deze week, waar hij het heeft over de taak van de priester om te heiligen, naast de taak om te onderrichten en te besturen. In de gebedsschool beoefent de priester zijn ambt om te onderrichten en te heiligen. Een gebedsschool zonder priester kan ik mij niet voorstellen.
10. Praktische inlichtingen voor mensen die zich willen inschrijven
Voor praktische inlichtingen wend ge u tot :
www.gebedsschool.be
tel. en fax: 03/ 455 16 47
Guy Borreman s.j.